Zespół Szkół w Budach Głogowskich Biuletyn Informacji Publicznej

 

WSTĘP

Zgodnie z zapisami ustawy Prawo Oświatowe wychowanie to wspieranie dziecka
w rozwoju ku pełnej dojrzałości fizycznej, emocjonalnej, intelektualnej, duchowej
i społecznej. Proces wychowania ma być wzmacniany i uzupełniany przez działania
z zakresu profilaktyki problemów dzieci i młodzieży oraz ukierunkowany na wartości
i podejmowanie działań związanych z miejscami ważnymi dla pamięci narodowej, formami upamiętniania postaci i wydarzeń z przeszłości, najważniejszymi świętami narodowymi
i symbolami państwowymi.

Tworząc Program Wychowawczo-Profilaktyczny staraliśmy się uwzględnić zarówno obowiązki wynikające z przepisów, polityki oświatowej państwa  oraz potrzeby i oczekiwania uczniów, rodziców oraz nauczycieli. Całość oparliśmy o liczne spostrzeżenia nauczycieli
z pracy z młodzieżą oraz wiedzę z zakresu wychowania, profilaktyki, pedagogiki i psychologii, ze szczególnym uwzględnieniem wieku rozwojowego naszych uczniów oraz na podstawie procesu diagnostycznego. 

Podstawą opracowania i wdrażania odpowiednich oddziaływań jest przeprowadzona  diagnoza w zakresie rozpoznawania potrzeb rozwojowych uczniów, czynników chroniących
 czynników ryzyka, co stanowi główny motyw wyboru odpowiednich metod oraz form pracy, jak również ich modyfikację w zależności od zmiany sytuacji.

Program przeznaczony jest do realizacji przez wychowawców klas podczas godzin
z wychowawcą, nauczycieli wszystkich przedmiotów, we współpracy z pedagogiem,  higienistką szkolną i pozostałymi pracownikami szkoły, przy współpracy z rodzicami
i środowiskiem lokalnym.

Wierzymy, że jego realizacja przyniesie efekty w postaci ukształtowania osobowości młodych ludzi zgodnie z zaproponowaną w programie wizją absolwenta.

 

Specyfika szkoły:

Szkoła Podstawowa im. im. Marii Konopnickiej w Budach Głogowskich jest placówką publiczną. Pełna nazwa szkoły brzmi: Zespół Szkół w Budach Głogowskich, Szkoła Podstawowa im. im. Marii Konopnickiej w Budach Głogowskich. Organem prowadzącym placówkę jest Gmina Głogów Małopolski. Czas trwania cyklu kształcenia wynosi 8 lat
i przebiega na dwóch etapach kształcenia:

1) I etap edukacyjny obejmujący oddziały klas I-III,

2) II etap edukacyjny obejmujący oddziały klas IV-VIII

 Szkoła – w zależności od potrzeb - współpracuje z innymi instytucjami działającymi na rzecz

rodziny, dzieci i młodzieży, m.in.: Miejsko-Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej
w Głogowie Małopolskim, Policją, Strażą Miejską w Głogowie Małopolskim, Strażą Pożarną, Sądem Rejonowym Wydział Rodzinny i Nieletnich, władzami lokalnymi i samorządowymi, Ośrodkami Caritas w Budach Głogowskich.

Szkoła posiada ofertę edukacyjną dostosowaną do potrzeb, możliwości
i zainteresowań uczniów. Nauczyciele realizują projekty edukacyjne, prowadzą kółka zainteresowań, zajęcia indywidualne i zajęcia pozalekcyjne. W szkole działa biblioteka
i świetlica szkolna. Oferta edukacyjna umożliwia rozwój zainteresowań uczniów, a także pomaga przezwyciężać trudności w nauce. Jest systematyczne monitorowana
i modyfikowana. Uczniowie rozwijają nawyki i potrzebę stałego kontaktu z kulturą oraz poznają ciekawe formy spędzania czasu.

 

1. I.                    PODSTAWY STWORZENIA PROGRAMU PROFILAKTYCZNO – WYCHOWAWCZEGO

Podstawą stworzenia Programu Wychowawczego-Profilaktycznego w Zespole Szkół
w Budach Głogowskich są przepisy prawne dotyczące prawa oświatowego,  dydaktyki wychowania, jak i szeroko pojętej profilaktyki. Obok przepisów pod uwagę zostały wzięte diagnozy prowadzone w szkole w bieżącym roku szkolnym za pomocą różnorodnych badań: ankiety, obserwacji, analizy dokumentów, rozmów z nauczycielami, rodzicami i uczniami – zebranie informacji.

 

1. 1.      Podstawa prawna
2. 1.      Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z dnia 11 stycznia 2017 r., poz. 59).
3. 2.      Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 783, 1458).
   1. 3.      Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego. (Dz.U. z 2017 r., poz. 356).
   2. 4.      Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 stycznia 2018 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. z 2018 r. Poz. 214.)
   3. 5.      Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. 2017 poz. 1591).
   4. 6.      Ustawa z dnia 12 kwietnia 2019 r. o opiece zdrowotnej nad uczniami (Dz.U.2019.1078 z dnia 2019.06.11).
   5. 7.      Ustawa z dnia 26 października 1982 o postepowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U.z 2010 Nr 33 poz. 178 z późn. zm.).
   6. 8.      Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz.U. 2017 poz. 1578).
      1. 9.      Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 czerwca 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz. U. poz. 1008).
      2. 10.  Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2182).
      3. 11.  Rozporządzenie Ministra Edukacji i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci
         i młodzieży zagrożonej uzależnieniami (Dz. U. 2003 nr 26 poz.226).
      4. 12.  Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych
         z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r., poz. 374).
      5. 13.  Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2020/2021.
      6. 14.  Statut Zespołu Szkół w Budach Głogowskich.

 

 

 

 

 

1. 2.      WYJAŚNIENIA TERMINOLOGICZNE

 

2.1 Wychowanie

Wychowanie jest jedną z podstawowych kategorii pedagogicznych. Według Wincentego Okonia stanowi ono „świadomie organizowaną działalność społeczną, opartą na stosunku wychowawczym między wychowankiem, a wychowawcą, której celem jest wywoływanie zamierzonych zmian w osobowości wychowanka”^[1].

Z kolei K. Sośnicki i M. Łobocki uważają, iż szerokie rozumienie terminu wychowania odnosi się do oddziaływań skoncentrowanych zarówno na rozwoju umysłowym
i uczuciowym jednostki, jak również na sferze jej motywacji i konkretnych działań. Inaczej mówiąc, wychowanie takie jest utożsamiane z wszechstronnym rozwijaniem osobowości wychowanka^[2]. Biorąc pod uwagę powyższe należy zaznaczyć, że wychowawca i każdy nauczyciel powinien oddziaływać na każdą sferę rozwoju wychowanka, to znaczy: motywacyjną, twórczą, intelektualną, duchową, emocjonalną.

W zależności od potrzeb ucznia - wychowanka rozwój ten dokonuje się poprzez wspomaganie, aby uczeń mógł rozwijać się na miarę swoich możliwości oraz kształtowanie pożądanych postaw i zachowań. Uczeń, przejawiając dysfunkcyjne zachowania, ma możliwość ich naprawienia dzięki wprowadzanym działaniom korygującym, a działalność profilaktyczna szkoły pozwala na wyposażenie uczniów w umiejętności chroniące ich przed wpływem czynników destrukcyjnych.

 

2.2  Profilaktyka

Profilaktyka stanowi ochronę jednostki przed zagrożeniami oraz reakcje na owe zagrożenia. W szkole jest ona procesem wspomagania ucznia w radzeniu sobie
z trudnościami, które mogą zakłócić jego prawidłowy rozwój oraz mieć negatywny wpływ na jego zdrowie. Ponadto obejmuje ona ograniczanie i likwidację czynników ryzyka dla rozwoju
i zdrowia ucznia oraz wprowadzanie i rozwijanie czynników je chroniących ^[3].

Ponadto należy zaznaczyć, że nowoczesny model zajęć profilaktycznych nastawiony jest na rozwijanie ogólnych umiejętności psychologicznych i społecznych oraz opiera się na założeniu, że to nie sam narkotyk, wódka, czy papieros jest groźny, lecz pewne „braki” tkwiące w człowieku.

 

2.3  Działania wychowawcze, edukacyjne, informacyjne, profilaktyczne szkoły

W tym miejscu warto również wspomnieć o działaniach szkoły, która prowadzi systematyczną działalność wychowawczą, edukacyjną, informacyjną i profilaktyczną wśród uczniów i wychowanków, ich rodziców lub opiekunów oraz nauczycieli, wychowawców
i innych pracowników szkoły  w celu przeciwdziałania narkomanii i innym zaburzeniom
w oparciu o poniższe wytyczne:

1. Działalność wychowawcza w szkole i placówce polega na prowadzeniu działań 
   z zakresu promocji zdrowia oraz wspomaganiu ucznia i wychowanka w jego rozwoju ukierunkowanym na osiągnięcie pełnej dojrzałości w sferze:

1) fizycznej – ukierunkowanej na zdobycie przez ucznia i wychowanka wiedzy i umiejętności pozwalających na prowadzenie zdrowego stylu życia i podejmowania zachowań prozdrowotnych;

2) psychicznej – ukierunkowanej na zbudowanie równowagi i harmonii psychicznej, ukształtowanie postaw sprzyjających wzmacnianiu zdrowia własnego i innych ludzi, kształtowanie środowiska sprzyjającego rozwojowi zdrowia,

osiągnięcie właściwego stosunku do świata, poczucia siły, chęci do życia i witalności;

3) społecznej – ukierunkowanej na kształtowanie postawy otwartości w życiu społecznym, opartej na umiejętności samodzielnej analizy wzorów i norm społecznych oraz ćwiczeniu umiejętności wypełniania ról społecznych;

4) aksjologicznej – ukierunkowanej na zdobycie konstruktywnego i stabilnego systemu wartości, w tym docenienie znaczenia zdrowia oraz poczucia sensu istnienia.

Działalność wychowawcza obejmuje w szczególności:

1) współpracę z rodzicami lub opiekunami uczniów i wychowanków w celu budowania postawy prozdrowotneji zdrowego stylu życia;

2) kształtowanie hierarchii systemu wartości, w którym zdrowie należy do jednych
z najważniejszych wartości w życiu;

3) wzmacnianie wśród uczniów i wychowanków więzi ze szkołą lub placówką oraz społecznością lokalną;

4) kształtowanie przyjaznego klimatu w szkole lub placówce, budowanie prawidłowych relacji rówieśniczych orazrelacji uczniów i nauczycieli, wychowanków i wychowawców,
a także nauczycieli, wychowawców i rodziców lub opiekunów, w tym wzmacnianie więzi
z rówieśnikami oraz nauczycielami i wychowawcami;

5) doskonalenie umiejętności nauczycieli i wychowawców w zakresie budowania podmiotowych relacji z uczniami, wychowankami oraz ich rodzicami lub opiekunami oraz warsztatowej pracy z grupą uczniów lub wychowanków;

6) wzmacnianie kompetencji wychowawczych nauczycieli i wychowawców oraz rodziców lub opiekunów;

7) rozwijanie i wspieranie działalności woluntarystycznej;

8) wspieranie edukacji rówieśniczej i programów rówieśniczych mających na celu modelowanie postaw prozdrowotnych i prospołecznych.

1. Działalność edukacyjna w szkole i placówce polega na stałym poszerzaniu
   i ugruntowywaniu wiedzy i umiejętności u uczniów i wychowanków, ich rodziców lub opiekunów, nauczycieli i wychowawców z zakresu promocji zdrowia i zdrowego stylu życia.

Działalność edukacyjna obejmuje w szczególności:

1) poszerzenie wiedzy rodziców lub opiekunów, nauczycieli i wychowawców na temat prawidłowości rozwoju i zaburzeń zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, rozpoznawania wczesnych objawów używania środków i substancji, a także suplementów diet i leków
w celach innych niż medyczne oraz postępowania w tego typu przypadkach;

2) rozwijanie i wzmacnianie umiejętności psychologicznych i społecznych uczniów
i wychowanków;

3) kształtowanie u uczniów i wychowanków umiejętności życiowych, w szczególności samokontroli, radzenia sobie ze stresem, rozpoznawania i wyrażania własnych emocji;

4) kształtowanie krytycznego myślenia i wspomaganie uczniów i wychowanków
w konstruktywnym podejmowaniu decyzji w sytuacjach trudnych, zagrażających prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu;

5) prowadzenie wewnątrzszkolnego doskonalenia kompetencji nauczycieli i wychowawców w zakresie rozpoznawania wczesnych objawów używania środków i substancji, oraz podejmowania szkolnej interwencji profilaktycznej;

6) doskonalenie kompetencji nauczycieli i wychowawców w zakresie profilaktyki używania środków i substancji, norm rozwojowych i zaburzeń zdrowia psychicznego wieku rozwojowego.

1. Działalność informacyjna w szkole i placówce polega na dostarczaniu rzetelnych
   i aktualnych informacji, dostosowanych do wieku oraz możliwości psychofizycznych odbiorców, na temat zagrożeń i rozwiązywania problemów związanych z używaniem środków i substancji, skierowanych do uczniów i wychowanków oraz ich rodziców lub opiekunów, a także nauczycieli i wychowawców oraz innych pracowników szkoły lub placówki.

Działalność informacyjna obejmuje w szczególności:

1) dostarczenie aktualnych informacji nauczycielom, wychowawcom i rodzicom lub opiekunom na temat skutecznych  sposobów prowadzenia działań wychowawczych
i profilaktycznych związanych z przeciwdziałaniem używaniu środków i substancji;

2) udostępnienie informacji o ofercie pomocy specjalistycznej dla uczniów i wychowanków, ich rodziców lub opiekunów w przypadku używania środków i substancji;

3) przekazanie informacji uczniom i wychowankom, ich rodzicom lub opiekunom oraz nauczycielom i wychowawcom na temat konsekwencji prawnych związanych z naruszeniem przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii;

4) informowanie uczniów i wychowanków oraz ich rodziców lub opiekunów
o obowiązujących procedurach postępowania nauczycieli i wychowawców oraz o metodach współpracy szkół i placówek z Policją w sytuacjach zagrożenia narkomanią.

1. Działalność profilaktyczna w szkole i placówce polega na realizowaniu działań
   z zakresu profilaktyki uniwersalnej, selektywnej i wskazującej.

Działalność profilaktyczna obejmuje:

1) w przypadku profilaktyki uniwersalnej – wspieranie wszystkich uczniów i wychowanków
w prawidłowym rozwoju i zdrowym stylu życia oraz podejmowanie działań, których celem jest ograniczanie zachowań ryzykownych niezależnie od poziomu ryzyka używania przez nich środków i substancji;

2) w przypadku profilaktyki selektywnej – wspieranie uczniów i wychowanków, którzy ze względu na swoją sytuację rodzinną, środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są
w wyższym stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych;

3) w przypadku profilaktyki wskazującej – wspieranie uczniów i wychowanków, u których rozpoznano wczesne objawy używania środków i substancji lub występowania innych zachowań ryzykownych, które nie zostały zdiagnozowane jako zaburzenia lub choroby wymagające leczenia.

Działania profilaktyczne w szkołach i placówkach obejmują w szczególności:

1) realizowanie wśród uczniów i wychowanków oraz ich rodziców lub opiekunów programów profilaktycznych i promocji zdrowia psychicznego dostosowanych do potrzeb indywidualnych i grupowych oraz realizowanych celów profilaktycznych;

2) przygotowanie oferty zajęć rozwijających zainteresowania i uzdolnienia, jako alternatywnej pozytywnej formy działalności zaspakajającej ważne potrzeby, w szczególności potrzebę podniesienia samooceny, sukcesu, przynależności i satysfakcji życiowej;

3) kształtowanie i wzmacnianie norm przeciwnych używaniu środków i substancji, uczniów
i wychowanków, a także norm przeciwnych podejmowaniu innych zachowań ryzykownych;

doskonalenie zawodowe nauczycieli i wychowawców w zakresie realizacji szkolnej interwencji profilaktycznej w przypadku podejmowania przez uczniów i wychowanków zachowań ryzykownych;

5) włączanie, w razie potrzeby, w indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny, działań
z zakresu przeciwdziałania używaniu środków i substancji.^[4]

W tym sensie wychowawcza część programu ma na celu wzmacnianie czynników chroniących w środowisku szkolnym. Natomiast profilaktyczna część programu koncentruje

się wokół ograniczania wpływu czynników ryzyka na zachowanie uczniów.

Szkoła przyjmuje koncepcję rozumienia profilaktyki jako kompleksowej interwencji kompensującej niedostatki wychowania, która obejmuje trzy obszary działania:

¾    wspomaganie ucznia w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi jego prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu (czyli budowanie odporności
i konstruktywnej zaradności);

¾    ograniczanie i likwidowanie czynników ryzyka, które zaburzają prawidłowy rozwój
i dezorganizują zdrowy styl życia;

¾     inicjowanie i wzmacnianie czynników chroniących, które sprzyjają prawidłowemu rozwojowi oraz umożliwiają prowadzenie zdrowego stylu życia.

 

2.4  Czynniki ryzyka i czynniki chroniące

Zachowania problemowe młodzieży można wyjaśniać i opisywać poprzez czynniki ryzyka
i czynniki chroniące. Czynniki ryzyka zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia takich zachowań, natomiast czynniki chroniące – zabezpieczają przed nimi. Czynniki chroniące mogą pomóc młodzieży uniknąć negatywnych skutków oddziaływania czynników ryzyka.
S. Fergus i M. A. Zimmerman dokonali podziału czynników chroniących na:

− atuty, czyli czynniki wewnętrzne, takie jak kompetencje, umiejętności, poczucie własnej skuteczności itp.;

− zasoby zewnętrzne, tj. wsparcie rodziców, dorosły mentor, organizacje społeczne (promujące pozytywny rozwój);

Natomiast A. Masten pogrupowała czynniki chroniące w cztery kategorie, tj.:

− cechy indywidualne (np. dobre funkcjonowanie intelektualne, optymizm, uzdolnienia);

− cechy rodziny (np. silne i dające oparcie środowisko rodzinne, zaangażowanie rodziców
w naukę i inne sprawy dziecka);

− cechy społeczności lokalnej (np. dobre środowisko zamieszkania, skuteczna praca szkoły);

− cechy polityki i kultury społeczeństwa (np. ochrona zdrowia, niski poziom społecznej akceptacji przemocy)^[5].

W Teorii Zachowań Problemowych czynnikami ryzyka nazwano te przyciągające do zachowań problemowych, a czynnikami chroniącymi – odpychające od takich zachowań. Czynniki chroniące i czynniki ryzyka zgodnie ze wspomnianą teorią zostały podzielone na następując grupy:

− uwarunkowania biologiczno-genetyczne:

• czynniki ryzyka: alkoholizm rodziców,

• czynniki chroniące: wyższy niż przeciętny poziom inteligencji;

− wpływ szerszego otoczenia społecznego:

• czynniki ryzyka: ubóstwo, anomia (osłabienie norm społecznych), wysoki poziom przestępczości, wysoka dostępność substancji psychoaktywnych,

• czynniki chroniące: dobra szkoła, organizacje społecznościowe, dostępność zajęć pozaszkolnych, brak społecznej akceptacji dla zachowań odbiegających od norm;

− wpływ bliższego otoczenia społecznego:

• czynniki ryzyka: nadużywanie alkoholu w rodzinie, niespójne praktyki wychowawcze rodziców, rówieśnicy, którzy demonstrują zachowania problemowe, konflikt miedzy normami rodziców i kolegów,

• czynniki chroniące: wzory zachowań konwencjonalnych w rodzinie, pozytywne wzory zachowań bliskich kolegów i rówieśników, monitorowanie zachowań dzieci przez rodziców;

− uwarunkowania osobowościowe:

• czynniki ryzyka: niska motywacja do osiągnięć, buntowniczość, wysokie zapotrzebowanie na stymulację, skłonność do podejmowania ryzyka, deficyt uwagi, nadpobudliwość,

• czynniki chroniące: wysoka wartość osiągnięć, pozytywny stosunek do nauki w szkole, nietolerancja dla zachowań odbiegających od norm społecznych^[6];

− zachowania:

• czynniki ryzyka: używanie substancji psychoaktywnych, niewywiązywanie się z obowiązków szkolnych,

• czynniki chroniące: uczestniczenie w praktykach religijnych, udział w zajęciach pozalekcyjnych organizowanych przez szkołę, uczestniczenie zajęciach pozaszkolnych (organizacje młodzieżowe, wolontariat, grupy kościelne^[7]

Zespół z Instytutu Psychiatrii i Neurologii, wykazał istotne korelacje pomiędzy problemami szkolnymi a paleniem papierosów i piciem alkoholu, używaniem narkotyków
a wykroczeniami oraz piciem alkoholu a agresją. Ponadto autorzy wyodrębnili czynniki chroniące i czynniki ryzyka ze względu na spektrum działania.

Czynniki chroniące podzielono na:

− uniwersalne, które mają szerokie spektrum działania – zaliczono do nich własne normy przeciwne piciu alkoholu i monitorowanie przez rodziców czasu spędzanego przez dziecko wieczorem poza domem;

− selektywne, które mają wybiórcze spektrum działania – negatywna postawa kolegów/koleżanek względem używania narkotyków, udział w praktykach i uroczystościach religijnych, dodatkowe zainteresowania/ konstruktywne zainteresowania, pozytywny stosunek do nauczycieli;

− o niejednoznacznym działaniu, które z jednej strony zwiększają ryzyko wystąpienia jednej
z kategorii zachowań problemowych, ale chronią przed wystąpieniem innych kategorii zachowań problemowych. Do tych czynników zaliczono wsparcie emocjonalne przyjaciół
i udział w grupowych zajęciach sportowych. Czynniki te okazały się zwiększać ryzyko używania alkoholu i ubliżania nauczycielom. Natomiast zajęcia sportowe chroniły przed paleniem papierosów^[8]

Wśród czynników ryzyka wymieniono:

− czynniki o szerokim spektrum działania, tj.: przebywanie w środowisku młodzieży,
w którym używa się narkotyków, upijanie się przez znajomych dorosłych z miejsca zamieszkania, częste spędzanie czasu poza domem;

− czynniki o selektywnym działaniu, tj.: wczesny wiek inicjacji alkoholowej, posiadanie przekonań akceptujących przemoc, konflikty w domu z powodu picia alkoholu przez rodziców, doświadczanie problemów psychicznych^[9].

 

1. II.                  DIAGNOZY PROWADZONE W SZKOLE

Szkolny Program Wychowawczo-Profilaktyczny modyfikowany jest na podstawie diagnoz prowadzonych w szkole:

1. Ewaluacja wewnętrzna szkoły z obszaru „Kształtowane są postawy i respektowane normy społeczne”.

Cel ewaluacji wewnętrznej.

-        Zebranie informacji na temat kształtowania postaw uczniów i respektowania norm społecznych, określenie rodzaju działań wychowawczych i profilaktycznych, mających na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań, które dostosowane są do potrzeb uczniów i środowiska, oraz ocena skuteczności tych działań, które są monitorowane i w razie potrzeby modyfikowane.

Obszar badania:

-        W szkole dba się o bezpieczeństwo uczniów i wszystkich członków społeczności szkolnej. Relacje oparte są na zaufaniu i szacunku.

Zakres diagnozowania:

-        Czy szkoła realizuje działania wychowawcze i profilaktyczne, mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań, które dostosowane są do potrzeb uczniów i środowiska?

-        Czy szkoła ocenia skuteczność działań wychowawczych i profilaktycznych, a w razie potrzeby modyfikuje je?

-        Czy działania szkoły zapewniają uczniom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne?

-        Czy relacje między wszystkimi członkami społeczności szkolnej oparte są na wzajemnym szacunku i zaufaniu?

-        Czy zasady zachowania i wzajemnych relacji są ustalone i przestrzegane przez uczniów, pracowników szkoły i przez rodziców?

-        Czy uczniowie znają swoje prawa i obowiązki oraz regulaminy obowiązujące w szkole?

-        W jaki sposób komunikowane jest uczniom, jakich zachowań się od nich oczekuje?

-        Jaka jest rola samorządu uczniowskiego? Jak często są wdrażane w życie jego inicjatywy? Jak działalność samorządu przekłada się na aktywność  Uczniowską?

-        Jakie są podejmowane działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań?

-        Jak często działania wychowawcze są poddawane analizie? Jaki jest udział w tym zakresie rodziców?

1. Analiza wyników nauczania oraz egzaminów wewnętrznych, próbnych i właściwych, prowadzonych w szkole.
2. Wnioski z zebrań zespołów przedmiotowych i specjalistycznych oraz analiza uwag dotyczących zachowania uczniów w dziennikach klasowych.
3. Wnioski z nadzoru pedagogicznego.
4. Analiza sprawozdań z pracy wychowawczej oraz pracy nauczycieli na lekcjach przedmiotowych.
5. Analiza funkcjonowania uczniów w czasie edukacji zdalnej – zebranie informacji przez  wychowawców podczas godziny wychowawczej.
6. Wyniki diagnozy potrzeb rozwojowych uczniów, w tym czynników chroniących
   i czynników ryzyka, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń związanych
   z używaniem substancji psychotropowych, środków zastępczych oraz nowych substancji psychoaktywnych – badanie ankietowe przeprowadzone wśród uczniów, rodziców, nauczycieli.
   1. Rozmowy z nauczycielami (zebranie informacji) edukacji przedszkolnej
      i wczesnoszkolnej nt. funkcjonowania uczniów w klasie.
   2. Rozmowy z nauczycielami przedmiotów, wychowawcami, szkolnymi specjalistami, rodzicami, uczniami, pracownikami niepedagogicznymi szkoły oraz z specjalistami
      z zewnątrz wspierającymi rodzinę i ucznia.

 

1. III.      ANALIZA ZASOBÓW WYCHOWAWCZYCH SZKOŁY W OPARCIU O MODEL SWOT

Strengths – siły(mocne strony) Weaknesses – słabości ( słabe strony)

Opportunities – szanse Threats – zagrożenia

MOCNE STRONY	SŁABE STRONY
Dobrze wykształcona i doświadczona kadra pedagogiczna – nauczyciele z kwalifikacjami do prowadzania różnorodnych zajęć specjalistycznych. Bardzo dobre warunki nauki i pracy. Mało liczne klasy, niewielka społeczność szkolna. Znakomite wyposażenie multimedialne szkoły (projektory, tablice multimedialne, komputery w każdej sali). Dziennik elektroniczny, dający możliwość szybkiego wglądu we frekwencję i oceny rodzicom, szybki kontakt z nauczycielami. Bezpieczeństwo uczniów w szkole, brak występowania sytuacji zagrażających życiu  lub zdrowiu na terenie szkoły. Współpraca z przedstawicielami różnych firm, instytucji. Duże zaangażowanie uczniów w wolontariat. Pielęgnowanie tradycji narodowych, udział w uroczystościach szkolnych i gminnych. Sprawiedliwy system oceniania (funkcjonowanie WSO, opracowany przez każdego nauczyciela PSO, brak skarg uczniów na system). W szkole prowadzona analiza wyników egzaminów a wnioski z nich wdrażane w życie. Organizowanie konsultacji nauczycielskich ze wszystkich przedmiotów i zajęć dodatkowych. Dostosowanie organizacji pracy szkoły do oczekiwań i potrzeb uczniów i rodziców – funkcjonowanie świetlicy szkolnej, stołówka szkolna. W szkole nie ma większych problemów wychowawczych. Wychowawcy i wszyscy nauczyciele zapewniają uczniom należytą opiekę w czasie zajęć edukacyjnych i zajęć pozalekcyjnych. Bogata oferta zajęć pozalekcyjnych realizowanych w szkole. Organizowanie wyjazdów o charakterze kulturalno – rozrywkowym, sportowym, turystycznym - w tym zagranicznych. Aktywnie działający Samorząd Uczniowski. Otwartość grona pedagogicznego na kontakty i współpracę ze środowiskiem lokalnym. Organizacja i udział w imprezach środowiskowych.  Współpraca z prasą lokalną. Współpraca z różnymi instytucjami działającymi w środowisku. Organizacja zajęć  dodatkowych rozwijających zainteresowania i kreatywność uczniów. W szkole są prowadzone zajęcia specjalistyczne: dydaktyczno-wyrównawcze, korekcyjno – kompensacyjne, logopedyczne, rewalidacja. Realizowane są innowacje pedagogiczne na zajęciach dydaktycznych i pozalekcyjnych. Uczniowie uczestniczą w wielu akcjach i angażują się w działania organizacji. Istnienie różnych zespołów nauczycielskich. Aktywnie działające Szkolne Koło Caritas. Dobra współpraca zespołów zadaniowych. W szkole funkcjonuje monitoring przyczyniając się do wzrostu bezpieczeństwa uczniów. Umiejscowienie szkoły przy parku w bezpiecznym otoczeniu. Współpraca z licznymi instytucjami i organizacjami. Prowadzenie różnorodnych działań, realizacja programów o charakterze profilaktycznym. Organizacja spotkań z ciekawymi ludźmi. Systematyczne udzielanie pomocy  psychologiczno-pedagogicznej. Dostępność w szkole różnych specjalistów z zakresu pracy z dzieckiem z SPE. Mała liczba laureatów olimpiad i konkursów przedmiotowych wysokiej rangi. Zwiększająca się liczba uczniów wymagających objęcia pomocą psychologiczno – pedagogiczną ze względu na problemy zdrowotne i dysfunkcje. Niska motywacja niektórych uczniów do nauki. Uczenie się dla ocen – mobilizacja uczniów do nauki w okresie przedklasyfikacyjnym. Brak wytrwałości u uczniów w korzystaniu z oferty zajęć pozalekcyjnych. Niepełna dyspozycyjność części nauczycieli, wynikająca z podejmowania przez nich pracy w innej szkole. Brak wiedzy rodziców na temat możliwości zaangażowania się w działania związane ze szkołą. Niski poziom umiejętności uczniów w zakresie wymagającym twórczego myślenia. Zbyt małe zainteresowanie części rodziców	współpracą z wychowawcą i szkołą. Brak systematyczności uczenia się u uczniów. Brak doradcy zawodowego zatrudnionego na stałe w szkole. Obecność higienistki szkolnej raz w tygodniu. Niepełna dyspozycyjność pedagoga szkolnego, wynikająca z podejmowania pracy w innej szkole oraz niepełny wymiar pracy.
SZANSE	ZAGROŻENIA
Stworzenie dobrego środowiska edukacyjnego i wychowawczego. Możliwość dobrego przygotowania uczniów do egzaminów  i edukacji zdalnej ze względu na mało liczne klasy oraz sprzyjające działania nauczycieli. Możliwość szybkiego dostrzeżenia problemów i potrzeb uczniów i reagowania na nie. Nawiązanie współpracy z instytucjami zewnętrznymi wspomagającymi proces edukacji i profilaktyki. Kształtowanie postaw altruistycznych poprzez liczne działania na rzecz innych. Zwiększenie u uczniów wiary w własne możliwości, poniesienie samooceny. Wyrównywanie szans edukacyjnych. Zapewnienie odpowiednich oddziaływań wobec uczniów objętych ppp.  Niwelowanie niepowodzeń szkolnych.	Zwiększająca się liczba uczniów z problemami zdrowotnymi oraz wymagających objęcia pomocą psychologiczno – pedagogiczną ze względu na trudności. Obniżenie ambicji uczniów oraz motywacji uczniów do nauki. Uzależnienia behawioralne uczniów, szczególnie związane z częstym korzystaniem z IT. Zagrożenia wynikające z podejmowania zachowań ryzykownych – kontakt z e-papierosami. Pogorszenie wyników nauczania uczniów związane z małą motywacją do nauki oraz obniżeniem postawy obowiązkowości i systematyczności szczególnie w czasie edukacji zdalnej. Małe zaangażowanie rodziców w życie szkoły. Negatywna rola mediów (złe wzorce osobowe, promocja przemocy i konsumpcjonizmu), a w konsekwencji nasilanie się problemów psychicznych i emocjonalnych wśród uczniów. Brak nawyku wytrwałego i systematycznego uczenia się. Grupa uczniów, których nie zmotywowały dotychczasowe działania. Powszechna świadomość/opinia wśród uczniów i rodziców braku perspektyw. Zachowania antyzdrowotne, powodujące negatywne skutki dla zdrowia np. „niezdrowy” sposób żywienia, mała aktywność społeczna, zachowania sendenteryjne (siedzące), długi czas spędzany przed monitorem w czasie edukacji zdalnej. Lekceważenie przez część rodziców wpływu Internetu na rozwój dziecka. Podważanie działań i autorytetu nauczyciela w obecności dziecka przez  niektórych rodziców.  Nieznajomość przepisów prawa oświatowego i procedur szkolnych przez uczniów i rodziców. Mylne wyobrażenia części rodziców i uczniów dotyczące edukacji zdalnej.

 

1. IV.               Czynniki chroniące i czynniki ryzyka

Uwzględniając powyższe wyjaśnienia terminologiczne, można stwierdzić, że głównym celem interwencji profilaktycznych w szkole jest oddziaływanie na czynniki chroniące
i ryzyka.

Na podstawie badania ankietowego uwzględniającego czynniki ryzyka i czynniki chroniące a tym samym ewaluacji Szkolnego Programu Wychowawczo-Profilaktycznego przeprowadzonego w roku szkolnym 2020/2021 stwierdzono, iż problemy występujące
w szkole u uczniów dotyczą głównie braku umiejętności:

- radzenia sobie z trudnościami w nauce;

-  radzenia sobie ze stresem;

-  rozwijania pasji i zainteresowań przy jednoczesnym odczuwaniu nudy;

-  reagowania na przemoc psychiczną;

- podejmowania przez uczniów asertywnych zachowań wobec palenia  przez rówieśników
e- papierosów.

 

1. Czynniki chroniące i ryzyka wyodrębnione na podstawie prowadzonych w szkole diagnoz.

Czynniki chroniące:

- nie występuje zjawisko drugoroczności,

- brak wagarów,

-  uczniowie mają wiedzę o  wpływie  środków odurzających, uzależniających na zdrowie,

 - zdecydowana większość uczniów lubi szkołę i nauczycieli, mogą liczyć na pomoc grona pedagogicznego,

- uczniowie mogą liczyć na pomoc koleżeńską,

- dzieci i młodzież mają pozytywny stosunek do  nauki w  szkole, wiedzą, że edukacja jest ważna,

- zachowanie dzieci jest monitorowanie przez rodziców,

- dostępność zajęć pozalekcyjnych, świadomość uczniów o tych zajęciach,

- brak styczności pośredniej i bezpośredniej z narkotykami, dopalaczami,

- większość uczniów jest zadowolona  z osobistego poczucia bezpieczeństwa, pozycji
w klasie, kontaktów koleżeńskich oraz z rodzicami i nauczycielami,

- pozytywne relacje z rodzinną, częste rozmowy z rodzicami, wspólne spędzanie czasu wolnego,

- dobre kontakty z rówieśnikami,

- udział w  zajęciach pozalekcyjnych organizowanych przez szkołę,

- uczestniczenie zajęciach sportowych,

- zdecydowana większość uczniów nie doświadcza przemocy związanej z wykorzystaniem Internetu, telefonu komórkowego,

- poczucie przynależności w klasie,

-  uczniowie  mają przyjaciół również poza szkołą,

- budowanie prawidłowych relacji rówieśniczych, w rodzinie, z innymi dorosłymi

- poczucie bezpieczeństwa w domu i szkole,

- dobry klimat szkoły,

 - doświadczanie akceptacji ze strony rówieśników i nauczycieli,

- nawiązywanie dobrych relacji rówieśniczych,

 - nie odczuwanie smutku, brak obniżonego nastroju.

 

Czynniki ryzyka:

 - rówieśnicy, którzy demonstrują zachowania problemowe,

- tolerancja i obojętność dla zachowań odbiegających od norm społecznych - wulgaryzmy;

stosowanie elementów przemocy psychicznej i fizycznej,

- przyzwolenie na używanie substancji psychoaktywnych tj. palenia e-papierosów przez rówieśników,

 - niewywiązywanie się z obowiązków szkolnych,

- uczniowie nie chcą uczestniczyć w zajęciach pozalekcyjnych,

- problem z gospodarowaniem czasu wolnego,

- brak umiejętności radzenia sobie ze stresem i sytuacjami trudnymi,

- niepełne realizowanie swoich pasji, hobby,

- kłopoty w określaniu/nazywaniu swoich mocnych stron i zainteresowań,

- poświecenie zbyt dużo czasu na aktywnością multimedialną,

- problem  kontrolowaniem czasu podczas korzystania z Internetu, telefonu itp.

- brak części uczniów potrzeby zaufania nauczycielom,

- większość uczniów na etapie nauki w klasach I-III nie umie przeprosić lub przyznać się do winy,

- niewystarczający czas poświęcany na zadania domowe,

- konflikty z rodzicami,

- stan zdrowia,

- częściowy brak większego zaangażowania się rodziców w edukację uczniów z opiniami
i orzeczeniami,

- przemoc w rodzinie.

 

 

 

1. V.   PRIORYTETY W PROCESIE WYCHOWAWCZYM

 

1. 1.      Wartości

Z punktu widzenia aksjologii wartość to „(...)wszystko, co cenne i godne pożądania,
co stanowi cel dążeń ludzkich, co uważane jest za ważne oraz sprzyjające i w takiż sposób urzeczywistniane (...)”^[10]. Pod pojęciem wartości może ukrywać się zarówno ideał,
jak i potrzeba, przeżycie czy po prostu cel. Jak widać z powyższego - człowiek, by mógł się rozwijać, potrzebuje wartości.

Nie można mówić o rozwoju bez zaspokajania potrzeb, czy bez dążenia do wytyczonych celów. Dlatego nazywanie i uwzględnianie wartości w procesie wychowania wydaje się ze wszech miar konieczne. To azymut wychowawczy, do którego dążymy.

Kładziemy nacisk na to, by nasz wychowanek w życiu kierował się wartościami takimi jak: miłość, przyjaźń, odpowiedzialność, dbałość o samokształcenie i rozwój swoich pasji, sprawiedliwość, uczciwość, poszanowanie wolności, patriotyzm, posiadanie rodziny i dbałość o nią.

Wartości całej społeczności szkolnej:

-        Rodzina

-         Zdrowie

-        Miłość

-        Bóg, religia

-        Przyjaźń

-        Uczciwość

-        Bezpieczeństwo

-        Szacunek

Zadaniem Szkolnego Programu Wychowawczo – Profilaktycznego jest kształtowanie wszechstronnego rozwoju młodego człowieka poprzez wzmacnianie wybranych wartości oraz wskazywanie innych wartości życiowych.

 

 

 

1. 2.      Misja i wizja szkoły

Misja:

Mottem działań podejmowanych przez naszą szkołę są słowa wybitnego pedagoga Janusza Korczaka „Mów dziecku, ze jest dobre, że potrafi”.

 Jesteśmy szkołą, która:

- wspiera  wszechstronny rozwój  ucznia,

- rozbudza  i rozwija wrażliwość estetyczną i moralną ucznia oraz  jego   indywidualne zdolności twórcze,

  - umacniania wiarę we własne siły i zdolność osiągania  wartościowych ii trudnych celów,

 - rozwija  umiejętności społeczne ucznia przez zdobywanie prawidłowych doświadczeń we współżyciu i współdziałaniu w grupie rówieśniczej.

Wizja:

Chcemy być szkołą:

-        w której wszyscy jej członkowie chętnie przebywają, tworzą wspólnotę, rozwijają się w aspekcie intelektualnym, duchowym, emocjonalnym, fizycznym i społecznym według indywidualnych potrzeb i możliwości w oparciu o przyjęte normy moralno-etyczne,

-        która uwrażliwia na krzywdę i potrzeby innych ludzi, uczy tolerancji i szacunku,

-        która wyposaża uczniów w umiejętności przydatne w dalszym życiu.

 

1. 3.       Umiejętności i postawy – sylwetka absolwenta szkoły

Proces edukacyjno – wychowawczy w Zespole Szkół w Budach Głogowskich ma na celu ukształtowanie określonych postaw i umiejętności, które ukazuje model sylwetki absolwenta naszej szkoły. Widzimy go jako człowieka o określonej postawie moralno – społecznej, kierującego się w życiu powszechnie cenionymi wartościami.

Wizja absolwenta:

1. Bardzo dobrze funkcjonuje w swoim naturalnym otoczeniu: w domu i w szkole. Pozytywnie patrzy na otaczający go świat, siebie i innych ludzi.
2. Posiadł umiejętność uczenia się. Jest przygotowany do podjęcia nauki na wyższym etapie edukacji, naukę traktuje jako sposób zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich zainteresowań.  Czerpie radość z nauki i dba o potrzebę własnego rozwoju.
3. Jest patriotą, obywatelem świata, przy jednoczesnym poczuciu tożsamości narodowej. Zna historię, kulturę oraz tradycje swojego regionu i narodu.
4. Jest otwarty. Umie współpracować w grupie. Potrafi sprawnie i poprawnie komunikować się w języku ojczystym. Sprawnie posługuje się nowoczesnymi technologiami. Swobodnie korzysta z różnych źródeł wiedzy.
5. Jest prawy. Przestrzega ogólnie przyjętych wartości moralnych Rozróżnia dobre i złe uczynki w oparciu o system wartości obowiązujący w jego otoczeniu. Dostrzega potrzeby innych i umie nieść pomoc potrzebującym.
6. Jest odpowiedzialny. Stara się przewidzieć skutki swoich działań, wykorzystuje wcześniejsze doświadczenia i gotów jest ponosić konsekwencje swoich czynów. Cieszy się  z sukcesów i akceptuje porażki. Napotykając na problem stara się go rozwiązać. Działając  w grupie poczuwa się do współodpowiedzialności za efekty jej aktywności.
7. Jest życzliwy i tolerancyjny. Szanuje godność własną i drugiego człowieka.
8. Jest rozważny. Potrafi przewidywać zagrożenia i dostosowywać swoje zachowania. Potrafi zapewnić bezpieczeństwo sobie i innym. Potrafi samodzielnie podejmować decyzje i ponosić ich konsekwencje.
9. Jest słowny i obowiązkowy. Dotrzymuje terminów. Sprawnie posługuje się czasem planując swoje zajęcia. Szanuje czas swój i innych ludzi.
10. Umie rzetelnie pracować w zespole. Współpracuje w grupie poszukując rozwiązań kompromisowych.

 

1. VI.               Adresaci i realizatorzy programu

 

1. Adresatami niniejszego programu są:

-        wszyscy uczniowie szkoły;

-        rodzice (opiekunowie prawni), jako pierwsi odpowiedzialni za wychowanie swojego dziecka a naszego ucznia;

-        nauczyciele, którzy jednocześnie pełnią rolę realizatorów tego programu.

 

2. Działania adresowane do wszystkich uczniów:

- zapoznanie uczniów z obowiązującymi w szkole regulaminami, w tym z ich prawami                     

  i obowiązkami, omówienie na lekcjach wychowawczych;

- kształtowanie właściwych postaw interpersonalnych ;

- kształtowanie umiejętności radzenia sobie ze stresem i trudnymi sytuacjami szkolnymi;

- propagowanie szacunku dla kultury, tradycji i zdrowego stylu życia,

- promowanie postaw patriotycznych, tradycji i pamięci historycznej w celu zachowania tożsamości narodowej,

- budowanie poczucia przynależności do społeczności szkolnej;

-  wskazanie alternatyw dla uzależnień chemicznych i behawiorlanych;

- budowanie i aktywizowanie zespołu klasowego.

 

3. Działania skierowane do rodziców (opiekunów prawnych):

Monitorowanie potrzeb i oczekiwań rodziców wobec Szkolnego Programu Wychowawczo-Profilaktycznego szkoły poprzez:

-          rozmowy i konsultacje indywidualne;

-          dyskusje podczas spotkań z rodzicami;

-          bieżącą diagnozę sytuacji uczniów;

-          współpraca z instytucjami wspierającymi rozwój ucznia;

-          podnoszeni kultury pedagogicznej rodziców (przygotowywanie materiałów dla rodziców z zakładce: pedagog na stronie internetowej szkoły).

 

4. Działania skierowane do nauczycieli:

-          rozmowy i konsultacje indywidualne;

-          dyskusje podczas posiedzeń Rady Pedagogicznej;

-          udzielanie wsparcia w sytuacjach kryzysowych i konfliktowych.

 

1. VII.             Wykaz stałych uroczystości, wydarzeń i imprez ogólnoszkolnych

 Harmonogram uroczystości, wydarzeń i imprez ogólnoszkolnych zawarty jest Kalendarzu imprez szkolnych na rok 2020/2021.

 

1. VIII.      CELE OGÓLNE PROGRAMU

1.         Kształtowanie wartości moralnych i etycznych.

2.         Rozwijanie umiejętności psychospołecznych.

3.         Rozwijanie twórczości, zainteresowań. Doradztwo zawodowe.

4.         Pokonywanie trudności edukacyjnych.

5.         Promowanie wartości rodzinnych.

6.         Wychowanie prozdrowotne.

7.         Poznanie zagrożeń, zapewnienie bezpieczeństwa.

 

1. IX.                Kierunki oddziaływań – cele szczegółowe

1. WARTOŚCI MORALNE I ETYCZNE
Zakres	Cele szczegółowe		Sposoby realizacji	Termin	Osoby odpowiedzialne
Uczciwość                         Odpowiedzialność                                           Kultura osobista                                         Poszanowanie godności drugiego człowieka                             Empatia                                     Tolerancja                                         Patriotyzm	Uczeń: § jest zawsze szczery, § samodzielnie wykonuje zadania domowe oraz powierzone obowiązki, § wszelkie formy sprawdzania wiedzy wykonuje własnymi siłami stosownie do posiadanej wiedzy, § przyznaje się do popełnionych błędów.   § wie, że jest odpowiedzialny za wyniki swojego nauczania, § rzetelnie wypełnia obowiązki ucznia, § wywiązuje się z zadań wynikających z pełnienia określonej funkcji w klasie, szkole, § do końca wypełnia pracę, której się podjął, § wie, do kogo powinien się zgłosić o pomoc, gdy zauważy niebezpieczeństwo dla siebie lub innych uczniów, § odpowiednio reaguje w trudnych sytuacjach.     § stosuje odpowiednie formy grzecznościowe w stosunku do wszystkich pracowników szkoły oraz pozostałych uczniów, § w odpowiedni sposób komunikuje się z nauczycielami oraz uczniami na terenie szkoły i poza nią, § wie, jak powinien się zachować w stosunku do osób starszych, chorych, niepełnosprawnych, § dostosowuje swój strój do miejsca, w którym się znajduje (szkoła, kościół, sala gimnastyczna, dom), § jest chętny do pomocy.   § rozumie znaczenie nietykalności osobistej drugiego człowieka i zawsze o niej pamięta, § reaguje w sytuacji dyskryminowania innych osób (ze względu na status materialny, ubiór, wyniki nauczania, wygląd, pochodzenie), § zachowuje się wobec innych w sposób pozbawiony wyśmiewania, wyzwisk, poniżania.     § potrafi rozpoznawać emocje innych osób (uczniów i nauczycieli), § wie, jak powinien zachować się wobec osoby cierpiącej, potrafi okazać wsparcie oraz zrozumienie, § chętnie udziela pomocy osobom potrzebującym, § rozumie, że każdy może mieć odmienne uczucia, § rozumie, że każdy zasługuje na szacunek, bez względu na wygląd, pochodzenie, statut majątkowy, trudności w nauce czy zdrowotne,   § wie, że każdy ma prawo do własnego zdania i respektuje również takie wypowiedzi, z którymi się nie zgadza, § akceptuje ubiór innych uczniów niezgodnym z własnym kanonem estetycznym, § zna potrzeby osób niepełnosprawnych i jest na nie wrażliwy, § wie, iż należy z szacunkiem traktować pracowników szkoły.             § wie, kiedy obchodzone są ważne święta narodowe, § szanuje symbole narodowe, § zna hymn narodowy oraz zachowuje się z szacunkiem podczas jego śpiewania, § zna najważniejsze wydarzenia z historii kraju, § posiada informacje na temat kultury, tradycji narodowej, utworów literackich, muzycznych, innych wytworów artystycznych, zabytków, ważnych miejsc, § zna osoby zasłużone dla kraju (żołnierzy, naukowców, sportowców, postaci historyczne, artystów), § chętnie uczestniczy w wydarzeniach szkolnych związanych z obchodami świąt narodowych, § jest patriotą lokalnym, zna tradycję i historię własnego regionu.		§ pogadanki, § dyskusje, § lekcje wychowawcze oraz przedmiotowe, § indywidualne konsultacje i rozmowy.           § pogadanki, § dyskusje, § lekcje wychowawcze oraz przedmiotowe, § indywidualne konsultacje i rozmowy, § organizacja różnego rodzaju wydarzeń szkolnych, § praca w kółkach zainteresowań, § zajęcia pozalekcyjne.                   § pogadanki, § dyskusje, § lekcje wychowawcze oraz przedmiotowe, § indywidualne konsultacje i rozmowy, § szkolny savoir vivre, akcja plakatowa.                           § pogadanki, § dyskusje, § lekcje wychowawcze oraz przedmiotowe, § indywidualne konsultacje i rozmowy.                   § pogadanki, dyskusje, § lekcje wychowawcze oraz przedmiotowe, § konsultacje i rozmowy, § realizacja programu edukacyjnego „Efekt Domina”, § udział w akcjach charytatywnych (w zależności od sytuacji epidemiologicznej) § imprezy okolicznościowe. (w zależności od sytuacji epidemiologicznej)   § pogadanki, § dyskusje, § lekcje wychowawcze oraz przedmiotowe, § konsultacje i rozmowy, § współpraca z DPS, Senior-Vigor, (w zależności od sytuacji epidemiologicznej) § imprezy okolicznościowe (w zależności od sytuacji epidemiologicznej) § projekcje filmów tematycznych § obchody Dnia Autyzmu.   § pogadanki, § dyskusje, § lekcje wychowawcze oraz przedmiotowe, § organizacja obchodów świąt narodowych (w zależności od sytuacji epidemiologicznej), § konkursy, § wydarzenia i akcje szkolne np. Dzień Patrona, § zajęcia pozalekcyjne (chór „Akordyka”, zespół pieśni i tańca „Lajkonik”), § wycieczki krajoznawcze i tematyczne (w zależności od sytuacji epidemiologicznej) § projekcje filmowe, § edukacja patriotyczna wdrażanie do akcji „Światełko Pamięci dla Łyczakowa”, ogólnopolska kampania o tematyce historycznej „BohaterON”, § Udział w projekcie „Pod biało-czerwoną”, § Organizacja gminnego konkursu fotograficznego  „Mała ojczyzna w obiektywie ucznia”, § Nauka polskiego tańca narodowego Polonez – prezentacja na forum szkolnym (w zależności od sytuacji epidemiologicznej).	w miarę potrzeb przez cały rok                 w miarę potrzeb przez cały rok                                     w miarę potrzeb przez cały rok                                   w miarę potrzeb przez cały rok                           w miarę potrzeb przez cały rok                               w miarę potrzeb przez cały rok                                   w miarę potrzeb przez cały rok	wychowawcy   nauczyciele   pedagog szkolny   rodzice   pracownicy szkoły       wychowawcy   nauczyciele   pedagog szkolny   rodzice   samorząd uczniowski   specjaliści z zewnątrz                   wychowawcy   nauczyciele   pedagog szkolny   rodzice   pracownicy szkoły                         wychowawcy   nauczyciele   pedagog szkolny   rodzice   pracownicy szkoły                 wychowawcy   nauczyciele   pedagog szkolny   rodzice   samorząd uczniowski   katecheci               wychowawcy   nauczyciele   pedagog szkolny   rodzice   samorząd uczniowski                       wychowawcy   nauczyciele   pedagog szkolny   rodzice   samorząd uczniowski
2. UMIEJĘTNOŚCI PSYCHOSPOŁECZNE
Zakres	Cele szczegółowe	Sposoby realizacji		Termin	Osoby odpowiedzialne
Nawiązywanie kontaktów rówieśniczych                                                     Emocje                                                   Asertywność                             Szukanie pomocy                       Wyrażanie opinii                         Samorządność                                                       Samoświadomość                     Motywacja	§ potrafi rozpocząć i potrzymać rozmowę z rówieśnikami, § chętnie spędza czas z rówieśnikami podczas przerw, imprez szkolnych, poza terenem szkoły, § potrafi nawiązywać przyjacielskie relacje, § jest pomocny wobec kolegów i koleżanek, § nawiązuje relacje rówieśnicze oparte na wzajemnym szacunku, zaufaniu, akceptacji, poszanowaniu norm społecznych i kulturowych, § zna i potrafi nawiązywać kontakty z rówieśnikami i innymi osobami z zachowaniem zasad  bezpieczeństwa i higieny.       § potrafi rozpoznawać i nazywać własne emocje, § okazuje emocje w sposób powszechnie akceptowany, zachowując zasady kultury osobistej i szacunku wobec innych osób, § szanuje emocje innych osób (uczniów i nauczycieli), § pozwala innym na wyrażanie własnych emocji, § liczy się z uczuciami innych osób (uczniów i nauczycieli), § zna sposoby radzenia sobie w sytuacjach stresowych, trudnych, § nie wstydzi się mówić o własnych odczuciach.   § potrafi odmawiać wykonania czynności niezgodnych z normami społecznymi oraz własnymi przekonaniami, § potrafi wyrazić sprzeciw w sposób adekwatny do sytuacji, § nie ulega negatywnym wpływom grupy rówieśniczej, środowiska   § wie, gdzie i u kogo może szukać pomocy w trudnej sytuacji, § nie wstydzi się prosić o pomoc, § zna instytucje, z którymi należy kontaktować się w sytuacji zagrożenia.       § potrafi wyrazić własną opinię na dany temat w sposób zgodny z zasadami kultury osobistej, § szanuje opinie innych osób, § potrafi brać udział w dyskusji i respektuje jej zasady, § potrafi wysłuchać opinii innych osób.   § wie, że ma prawo aktywnie uczestniczyć w życiu szkoły oraz mieć na nie swój wpływ, § zna zasady działalności samorządu klasowego oraz uczniowskiego, § wie, że może poruszać ważne dla siebie kwestie lub interweniować w ważnych dla siebie sprawach również poprzez wybrany samorząd klasowy lub uczniowski, § zna zasady wyboru samorządu klasowego oraz uczniowskiego, § aktywnie pełni swoją rolę w organizacji samorządu, § bierze czynny udział w wyborach do samorządu klasowego oraz uczniowskiego.   § zna swoje mocne strony oraz ograniczenia, § angażuje się w działania adekwatnie do swoich możliwości, § zna swoją wartość.       § wie, że systematyczna praca przynosi wymierne efekty, § jest ciekawy świata, § chętnie zdobywa nowe umiejętności, § angażuje się w życie klasy i szkoły, § zna wpływ prawidłowej  organizacji pracy dnia na efekty nauki. § pogadanki, § dyskusje, § lekcje wychowawcze oraz przedmiotowe, § wydarzenia szkolne (np. imprezy okolicznościowe, dyskoteki, występy i przedstawienia, obchody Dnia Dziecka, Dnia Sportu, spacery poza teren szkoły, ogniska klasowe, wigilie klasowe),	(w zależności od sytuacji epidemiologicznej), § praca grupowa w kółkach zainteresowań, na zajęciach pozalekcyjnych, § zajęcia integracyjne, § gry i zabawy, § wycieczki (w zależności od sytuacji epidemiologicznej), § indywidualne konsultacje i rozmowy.   § pogadanki, § dyskusje, § lekcje wychowawcze oraz przedmiotowe, § indywidualne konsultacje i rozmowy, § wydarzenia szkole (np. walentynki) (w zależności od sytuacji epidemiologicznej), § zajęcia z elementami Arteterapii, § zajęcia profilaktyczne w kl. V „Apteczka Pierwszej Pomocy Emocjonalnej”.                     § pogadanki, § dyskusje, § lekcje wychowawcze oraz przedmiotowe, § indywidualne konsultacje i rozmowy.                   § pogadanki, § dyskusje, § lekcje wychowawcze oraz przedmiotowe, § indywidualne konsultacje i rozmowy, § prowadzenie zakładki pedagoga na stronie internetowej szkoły.       § pogadanki, § dyskusje, § lekcje wychowawcze oraz przedmiotowe, § indywidualne konsultacje i rozmowy.               § pogadanki, § dyskusje, § lekcje wychowawcze oraz przedmiotowe, § spotkania samorządu uczniowskiego, § wydarzenia szkolne organizowane z inicjatywy samorządu, (w zależności od sytuacji epidemiologicznej), § włączanie się Samorządu Uczniowskiego w działania szkoły.                           § pogadanki, § dyskusje, § lekcje wychowawcze oraz przedmiotowe, § indywidualne konsultacje i rozmowy.           § pogadanki, § dyskusje, § lekcje wychowawcze oraz przedmiotowe, § gablota przedstawiająca najlepszych uczniów szkoły „Szkolna Aleja Gwiazd”, informacja na stronie internetowej szkoły i FB, § konkursy, § dziania informacyjne, § prelekcje osób spoza terenu szkoły np. spotkania z cyklu „Od pasji do sukcesu”, spotkania z przedstawicielami różnych zawodów (w zależności od sytuacji epidemiologicznej).		w miarę potrzeb przez cały rok                                                   w miarę potrzeb przez cały rok                                             w miarę potrzeb przez cały rok                       w miarę potrzeb przez cały rok                 w miarę potrzeb przez cały rok                   w miarę potrzeb przez cały rok                                                 w miarę potrzeb przez cały rok               w miarę potrzeb przez cały rok	wychowawcy   nauczyciele   pedagog szkolny rodzice   samorząd uczniowski                                         wychowawcy   nauczyciele   pedagog szkolny   rodzice   specjaliści z instytucji współpracujących ze szkołą                             wychowawcy   nauczyciele   pedagog szkolny   rodzice   specjaliści z instytucji współpracujących ze szkołą       wychowawcy   nauczyciele   pedagog szkolny   rodzice   specjaliści z instytucji współpracujących ze szkołą wychowawcy   nauczyciele   pedagog szkolny   rodzice   specjaliści z instytucji współpracujących ze szkołą   wychowawcy   nauczyciele   pedagog szkolny   rodzice   opiekun samorządu uczniowskiego                                     wychowawcy   nauczyciele   pedagog szkolny   rodzice       wychowawcy   nauczyciele   pedagog szkolny   rodzice
3. ROZWÓJ TWÓRCZOŚCI, ZAINTERESOWAŃ, DORADZTWO ZAWODOWE
Zakres	Cele szczegółowe	Sposoby realizacji		Termin	Osoby odpowiedzialne
Sztuka   Sport   Nauka   Czytelnictwo                                       Doradztwo zawodowe	§ chętnie uczestniczy w wydarzeniach kulturalnych, § potrafi samodzielnie rozwijać swoje pasje § aktywnie uczestniczy w zajęciach dodatkowych odpowiednich ze względu na własne zainteresowania, § bierze udział w konkursach, § wykonuje dodatkowe zadania z poszczególnych przedmiotów,                   § zna specyfikę różnego rodzaju zawodów, § wie, jakie predyspozycje powinni posiadać przedstawiciele różnych zawodów, § jest świadomy swoich mocnych i słabych stron, § planuje swoją ścieżkę kształcenia, § aktywnie rozwija swoje umiejętności oraz zdobywa wiedzę § dyskusje § lekcje wychowawcze oraz przedmiotowe, § kółka zainteresowań, § zajęcia pozalekcyjne, § wyjazdy do kina, teatru, muzeum, filharmonii § wycieczki tematyczne, krajoznawcze	(w zależności od sytuacji epidemiologicznej), § akcje i wydarzenia szkolne, § wycieczki rowerowe, spacery, § wyjazdy rekreacyjne (w zależności od sytuacji epidemiologicznej), § konkursy, § działalność biblioteki, § wydawanie szkolnej gazetki „Iskierka”, § spotkania z cyklu „Od pasji do sukcesu”.     § dyskusje, § lekcje wychowawcze oraz przedmiotowe, § zajęcia z doradztwa zawodowego w kl. VII i VIII, § kółka zainteresowań, § zajęcia pozalekcyjne, § wyjazdy na Targi Edukacyjne, wycieczki do różnego rodzaju instytucji (w zależności od sytuacji epidemiologicznej), § wycieczki zawodoznawcze (w zależności od sytuacji epidemiologicznej).		w miarę potrzeb przez cały rok                                             Cały rok szkolny	wychowawcy   nauczyciele   pedagog szkolny   rodzice   samorząd uczniowski                                 doradca zawodowy   wychowawcy   nauczyciele   pedagog szkolny   rodzice
4. POKONYWANIE TRUDNOŚCI EDUKACYJNYCH
Zakres	Cele szczegółowe	Sposoby realizacji		Termin	Osoby odpowiedzialne
Samokształcenie   Zajęcia dodatkowe	§ wykonuje dodatkowe zadania mające na celu niwelowanie trudności w nauce, § uczestniczy w zajęciach dodatkowych organizowanych przez szkołę. § zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, § zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, § rewalidacja, § porady i konsultacje, § zajęcia rozwijające kreatywność.			w miarę potrzeb przez cały rok	nauczyciele   rodzice   specjaliści   pedagog szkolny
5. ŻYCIE RODZINNE
Zakres	Cele szczegółowe	Sposoby realizacji		Termin	Osoby odpowiedzialne
Wzorzec życia rodzinnego                                         Role poszczególnych członków rodziny                   Trudne sytuacje rodzinne	§ wie, jaki jest tradycyjny model rodziny, § rozumie, że zdarzają się sytuacje, gdy rodzina ma inną strukturę od jej tradycyjnego modelu, § szanuje osoby, których model rodziny jest inny niż jego własnej, § zna znaczenie wspólnego spędzania czasu dla prawidłowego funkcjonowania rodziny, § zna wartości życia rodzinnego (miłość, szacunek, wzajemna pomoc, troska),   § zna role pełnione przez członków rodziny, § wie, że rodzic odpowiada za bezpieczeństwo, zdrowie i wychowanie swoich dzieci, § zna swoje prawa i obowiązki jako członka rodziny.   § wie, jakie sytuacje trudne mogą pojawić się w rodzinie, § wie, gdzie i u kogo może szukać pomocy w razie pojawienia się trudności rodzinnych, § nie wyśmiewa i nie poniża uczniów, którzy mają trudną sytuację rodzinną, § jest świadomy, że nikt z rodziny nie ma prawa krzywdzić pozostałych jej członków. § pogadanki, § dyskusje, § lekcje wychowawcze, § lekcje przygotowania do życia w rodzinie, § indywidualne rozmowy i konsultacje.	§ pogadanki, § dyskusje, § lekcje wychowawcze, § lekcje przygotowania do życia w rodzinie, § indywidualne rozmowy i konsultacje.           § pogadanki, § dyskusje, § lekcje wychowawcze, § lekcje przygotowania do życia w rodzinie, § indywidualne rozmowy i konsultacje.		w miarę potrzeb przez cały rok                                     w miarę potrzeb przez cały rok                 w miarę potrzeb przez cały rok	wychowawcy   rodzice   katecheci   pedagog szkolny                               wychowawcy   rodzice   katecheci   pedagog szkolny           wychowawcy   rodzice   katecheci   pedagog szkolny
6. WYCHOWANIE PROZDROWOTNE
Zakres	Cele szczegółowe	Sposoby realizacji		Termin	Osoby odpowiedzialne
Zdrowe odżywianie                       Aktywność fizyczna                               Higiena osobista                       Czas wolny                           Negatywny wpływ substancji uzależniających	§ zna zasady zdrowego odżywiania, § potrafi samodzielnie przygotować zdrowy posiłek, § unika spożywania szkodliwych dla zdrowia przekąsek, napojów i innych produktów żywnościowych.   § zna znaczenie aktywności fizycznej dla zdrowia człowieka, § sumiennie i systematycznie bierze udział w zajęciach z wychowania fizycznego, § korzysta z możliwości wyjazdów na basen, § bierze udział w różnego rodzaju pozaszkolnych formach aktywności fizycznej.   § wie, w jaki sposób należy dbać o higienę osobistą, § zachowuje higienę osobistą, § zna i przestrzega zady reżimu sanitarnego w czasie pandemii.          § zna zróżnicowane sposoby spędzania czasu wolnego i je wykorzystuje, § ogranicza korzystanie z komputera, tabletu, smartfon, telewizji – zna ich negatywny wpływ na rozwój młodego człowieka, § wykorzystuje swój wolny czas na rozwój pasji, zainteresowań.   § zna negatywny wpływ substancji uzależniających na zdrowie fizyczne i psychiczne człowieka, § reaguje na sytuacje używania niedozwolonych środków przez dzieci i młodzież, § wie, gdzie należy szukać pomocy w sytuacji uzależnienia bliskiej osoby, § traktuje z szacunkiem uczniów, w rodzinach których występuje problem uzależnienia (brak wyzwisk i wyśmiewania), § wie, że uzależnienie jest poważną chorobą, która wymaga specjalistycznego leczenia, § zna i rozróżnia uzależnienia behawioralne i chemiczne. § pogadanki, § dyskusje, § lekcje wychowawcze oraz przedmiotowe, § akcje szkolne – „Szkoła promująca zdrowie”.	§ pogadanki, § dyskusje, § lekcje wychowawcze oraz przedmiotowe, § wydarzenia szkolne – Dzień Sportu (w zależności od sytuacji epidemiologicznej), § wycieczki rekreacyjne, § piesze wędrówki.             § pogadanki, § lekcje wychowawcze oraz przedmiotowe, § indywidualne rozmowy, § akcje plakatowe.           § pogadanki, § lekcje wychowawcze oraz przedmiotowe, § indywidualne rozmowy.                     § pogadanki, § lekcje wychowawcze oraz przedmiotowe, § indywidualne rozmowy, § pokazy filmowe, § programy profilaktyczne, § akcje plakatowe, § zakładka pedagoga szkolnego na stronie internetowej szkoły.		w miarę potrzeb przez cały rok                 w miarę potrzeb przez cały rok                         w miarę potrzeb przez cały rok                 w miarę potrzeb przez cały rok                     w miarę potrzeb przez cały rok	wychowawcy   nauczyciele   higienistka szkolna   rodzice           wychowawcy   nauczyciele wychowania fizycznego, przyrody i biologii   higienistka szkolna   rodzice             wychowawcy   nauczyciele wychowania fizycznego, przyrody i biologii   higienistka szkolna   rodzice     wychowawcy   nauczyciele   rodzice   pedagog szkolny               wychowawcy   nauczyciele   rodzice   pedagog szkolny   higienistka szkolna   specjaliści z instytucji współpracujących ze szkołą
7. ZAGROŻENIA, BEZPIECZEŃSTWO UCZNIA
Zakres	Cele szczegółowe	Sposoby realizacji		Termin	Osoby odpowiedzialne
Szkoła i środowisko lokalne                                                                                   Internet	§ czuje się bezpieczny na terenie szkoły, § zachowuje się w sposób niezagrażający bezpieczeństwu innych uczniów, § w odpowiedni sposób reaguje na zachowania agresywne innych uczniów, § zna numery alarmowe, § zna zasady udzielania pierwszej pomocy, § odpowiednio reaguje w sytuacji zagrożenia – szuka pomocy osób dorosłych lub odpowiednich służb, § zna możliwe zagrożenia ze strony obcych osób, § zna procedury obowiązujące w szkole, § zna przepisy BHP zachowania się w klasie oraz podczas przerwy § zna procedury bezpieczeństwa mające na celu zapobieganie i przeciwdziałanie COVID-19 wśród uczniów, rodziców i pracowników szkoły obowiązujące na terenie Zespołu Szkół w Budach Głogowskich  od 1 września 2020 r.     § zna zagrożenia wynikające z publikowania w Internecie zdjęć i innych informacji na swój temat, § jest świadomy występowania przestępczości Internetowej, § korzysta ze stron i treści dostosowanych do swojego wieku za zgodą rodziców (lub nauczycieli w szkole), § wszelkie wypowiedzi i publikowane przez niego treści są zgodne z zasadami kultury osobistej i poszanowania godności drugiego człowieka, § wie, co oznacza pojęcie „cyberprzemoc” oraz jakie są konsekwencje jej stosowania, § reaguje w odpowiedni sposób na wszelkie przejawy pojawiającej się cyberprzemocy wśród swoich rówieśników, § wie, do kogo zgłosić się o pomoc w sytuacji wystąpienia cyberprzemocy, § zna zasady netykiety, § potrafi korzystać z narzędzi multimedialnych służących do edukacji zdalnej.  § pogadanki, § lekcje wychowawcze oraz przedmiotowe, § indywidualne rozmowy, § informacje na stronie internetowej szkoły, FB, § akcje informacyjne, plakatowe.	§ pogadanki, § dyskusje, § lekcje wychowawcze oraz przedmiotowe, § indywidualne rozmowy, § spotkania z pracownikami odpowiednich instytucji.		w miarę potrzeb przez cały rok                                                                               w miarę potrzeb przez cały rok	wychowawcy   nauczyciele   pedagog szkolny   rodzice                                                                         wychowawcy   nauczyciele   rodzice   pedagog szkolny   specjaliści z instytucji współpracujących ze szkołą

 

Powyższe zadania i działania mogą być realizowane w bezpośrednim kontakcie z uczniami, nauczycielami,  rodzicami i specjalistami z zachowaniem zasad bezpieczeństwa zgodnie
z obowiązującą w szkole procedurą mającą na celu zapobieganie i przeciwdziałanie COVID-19 wśród uczniów, rodziców i pracowników szkoły na terenie Zespołu Szkół w Budach Głogowskich  od 1 września 2020 r..

Sposób realizacji niektórych działań zależny będzie od bieżącej sytuacji epidemiologicznej.

Działania i zadania ujęte w programie mogą być kontynuowane w formie pracy zdalnej lub hybrydowej.

 

1. X.                  EWALUACJA

Program Profilaktyczno-Wychowawcy nie jest programem zamkniętym, ulega zmianom wraz z zmieniającą się rzeczywistością. Jest zapisem swoistych oczekiwań  i przewidywań, dotyczących efektów wychowania szkolnego. Ewaluacja programu będzie polegała na systematycznym gromadzeniu informacji na temat prowadzonych działań, 
w celu ich modyfikacji i podnoszenia skuteczności Programu Wychowawczo-Profilaktycznego oraz na podstawie wyników badań z diagnozy potrzeb uczniów . Realizację zadań ocenia się w trakcie bieżącej pracy oraz podczas posiedzeń Rady Pedagogicznej.

Ewaluacja przeprowadzona  będzie również poprzez:

1.         Obserwacje zachowań uczniów dokonywane przez wychowawców klas, nauczycieli, pedagoga szkolnego i rodziców.

2.         Analizę ocen, frekwencji i wpisów uwag o uczniach do dokumentacji szkolnej, m.in. dzienników lekcyjnych elektronicznych.

3.         Ocenę wyników konkursów.

4.         Analizę wyników pracy zespołów.

5.         Rozmowy z uczniami, rodzicami i nauczycielami, pracownikami obsługi.

6.         Analizę dokumentacji szkolnej (sprawozdania, protokoły).

7.         Ankietowanie uczniów, nauczycieli, rodziców.